तस्करलाई पछ्याउँदै अमेरिका छिर्न खोज्दा नेपालीहरू अफ्रिकीलगायत विभिन्न देशमा अलपत्र पर्ने क्रम बढेको छ । अध्यागमन विभागको पहलमा शुक्रबार दिउँसो मात्रै इन्डोनेसियाको अध्यागमनको नियन्त्रणमा परेका ५ जना काठमाडौं फर्किएका छन् ।
नेपाल प्रहरीको मानव बेचबिखन नियन्त्रण ब्युरोको समन्वयमा एक महिनायता मात्रै मलावीबाट चार र इथियोपियाबाट ६ जनालाई फर्काइएको छ । इन्डोनेसियाबाट फर्किएका पाँचमध्ये दुई जना गत फागुन १६ गते र तीन जना फागुनकै पहिलो साता अमेरिका जान भन्दै इन्डोनेसिया उडेका थिए । उनीहरूमध्ये तीन जना रुकुमका हुन् भने रोल्पा र बाँकेका एक – एक जना ।
इन्डोनेसियाको अध्यागमनको नियन्त्रणमा १४ दिन बिताएर फर्किएकाहरूमध्ये एक जना १९ वर्षका मात्रै छन् । संगठित मानव तस्करको गिरोहले उनीहरूलाई काम हुँदैछ भन्दै महिनौंसम्म इन्डोनेसियामा अलपत्र पारेर राखेको थियो । फर्किएकामध्ये दुईले आफूहरूलाई ६ एजेन्टले इन्डोनेसियाबाट इथियोपिया पुऱ्याएर ३६ दिनसम्म राखेर इन्डोनेसिया नै फर्काएको बताए ।
ती दुईलाई एजेन्टले फेरि सिंगापुर छिराउने प्रयास गरे पनि कागजात नमिलेपछि पुनः इन्डोनेसिया फर्किएका थिए । अन्य तीनलाई भने काठमाडौंबाट मलेसिया हुँँदै इन्डोनेसिया पुऱ्याइएको थियो । कान्तिपुरमा जनकराज सापकोटाले समाचार लेखेका छन् ।
छ महिना अलपत्र परेका उनीहरू नेपाल पाएर फर्किन खोजेपछि ओभरस्टे भएका कारण अध्यागमनको नियन्त्रणमा परेका हुन् । उनीहरूलाई अध्यागमन विभाग र नेपाल नेपाल प्रहरीको मानव बेचबिखन नियन्त्रण व्युरोको पहलमा नेपाल ल्याइएको हो । खर्च अभावमा अलपत्र परेका उनीहरूलाई परिवारका सदस्यले जहाज टिकटको प्रबन्ध मिलाइदिएका थिए ।
अवैध रूपमा मेक्सिको हुँदै अमेरिका छिर्ने सपना बोकेका उनीहरूमध्ये दुईले २७ लाख रुपैयाँ गुमाएका छन् भने दुई जनाले करिब २० लाख र एक जनाले १५ लाख रुपैयाँ सिध्याएका छन् । ‘ कुकुरले नपाउने दुःख पाएर फर्कियौं , ‘ उनीहरूमध्येका एक जनाले भने । आफूहरूसँगै अमेरिका छिर्ने भन्दै हिँडेकामध्ये केही मेक्सिको , पानामा र कोस्टारिका पुगेको उनीहरूले जानकारी दिए ।
मानव बेचबिखन नियन्त्रण ब्युरोका अनुसार अफ्रिकी देश मलावीमा अझै सात नेपाली अलपत्र छन् । उनीहरू भियतनाम मादागास्कर , जोर्डन , दुबई , अजरबैजान हुँदै त्यहाँ पुगेका हन् । यसरी नै गएका केही भने थप पैसा दिए मेक्सिको हुँदै अमेरिका छिर्न पाइने आसमा बसेका छन् ।
मलावीबाट फर्केका एक पीडितका अनुसार त्यहाँसम्मको यात्रामा प्रत्येकले २० लाख रुपैयाँ हाराहारी बुझाएका छन् । ‘ यत्तिको पैसा त फसिहाल्यो , अब एक – दुई लाख थपे अगाडि बढ्न सकिन्छ भनेर कतिपय उतै लुकेर बसिरहेका छन् , ‘ उनले भने ।
इथियोपियाबाट मंसिर पहिलो साता फर्केका चार जनाले पनि जनही २० लाखभन्दा बढी गुमाएको ब्युरोले जनाएको छ । कात्तिक २६ मा व्युरोले मलावीमा ३२ दिनदेखि बन्धक बनाइएका ४ नेपालीको उद्धार गरेको थियो । ब्यूरोका डीएसपी नरहरि रेग्मीले व्यक्तिगत चिनजानका आधारमा मलावी प्रहरीका एक उच्च अधिकारीलाई सूचना दिएपछि उद्धार सम्भव भएको हो । उनीहरूले नेपाल छाडेको एक वर्ष भएको थियो ।
केही महिनाअघि मात्रै अमेरिका हिँडेका दाङका ११ जना यस्तै अर्को रुटमा फसेका थिए । उनीहरूलाई काठमाडौंबाट भारत , भियतनाम हुँदै रुसको मस्को पुयाइएको थियो । मस्कोमा केही साता बसेपछि एजेन्टकै सल्लाहमा दुबई हुँदै नेपाल फर्केका एक पीडितले सँगै गएका कोही दुबई अध्यागमनको नियन्त्रणमा त केही भियतनाममा अलपत्र रहेको सुनाए ।
उनका अनुसार पहिलो पटक मेक्सिको पुयाइदिने भन्दै रुसबाट फर्काएको उक्त एजेन्टले दोस्रो पटक काठमाडौंबाट दिल्ली हुँदै भियतनाम पुयाएको थियो । त्यहाँबाट अघि बढाउन नसकेपछि काठमाडौं नै फर्काइएको हो । तेस्रो पटक पनि काठमाडौंबाट दुबईका लागि उडायो । तर त्यहाँबाट अगाडि बढाउन नसकेपछि ओभरस्टेको शुल्क तिरेर आफन्तहरूले नै नेपाल फर्काए , ‘ उनले भने ।
दाङ तुलसीपका लोकराज पराजुली पनि ओभरस्टे भएपछि दुबई अध्यागमनको नियन्त्रणमा परेका थिए । अमेरिका छिर्ने सपनामा उनले १६ लाख गुमाए । उनलाई आफन्तले रकम तिरेर फर्काएका हुन् ।
